“Het wordt dringend tijd om het problematische gebruik van alcohol een halt toe te roepen.”, vindt CD&V-Kamerlid Nathalie Muylle. Ze lanceert daarom een actieplan alcohol.“Alcoholafhankelijkheid en –misbruik vragen een globale aanpak.”, zegt de CD&V-politica. Ze dient samen met Kamerlid Els Van Hoof een wetsvoorstel in.

Twee miljard euro: dat is de jaarlijkse maatschappelijke kost van (overmatig) alcoholgebruik. Ongeveer 10 % van de Belgen consumeert alcohol op problematische wijze. Alcohol leidt tot slechtere prestaties op het werk en relationele problemen.

Als oorzaak van meer dan 60 (gekende) aandoeningen en ziektes, heeft alcoholmisbruik een ontzettende impact op onze gezondheid(szorg). De tol die we voor alcohol betalen is enorm en ligt veel hoger dan tabak of drugs. 

De meeste Belgen gaan op een verantwoorde manier om met alcohol. Het actieplan is dan ook niet op hen gericht, maar wel op de 10 % probleemdrinkers[1][4] die specifieke hulp goed kunnen gebruiken. Anderzijds hebben we ook aandacht voor minderjarigen. Onder het mom â€œvoorkomen is beter dan genezen”, lanceert Nathalie Muylle enkele maatregelen die impulsief gedrag sterk ontraden.

CD&V onderneemt actie op drie vlakken. â€œIn eerste instantie willen we de ongecontroleerde toegang tot (sterke) drank beperken. Ten tweede pleiten we voor een volledig reclameverbod ten aanzien van minderjarigen. Tot slot benadrukken we ook het belang van de erkenning van de medische behandeling van alcoholverslaafden.”, verduidelijkt Muylle. â€œZowel de gemeenschappen als de federale overheid moeten hun verantwoordelijkheid opnemen in een nieuw nationaal actieplan,  zoals het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg ook vraagt. Met deze voorstellen willen we het debat opnieuw aanzwengelen.”.

1. Moeilijkere toegang tot sterke drank

De toegang tot alcoholhoudende dranken is in ons land bijzonder eenvoudig. Op quasi elk uur van de dag kan men alcohol aankopen.”, verklaart het CD&V-Kamerlid. In 2015 werden door de FOD Volksgezondheid 33 inbreuken vastgesteld van jongeren die alcohol (waaronder ook sterke drank) verkregen in nachtwinkels, en dat op slechts 350 controles. Verder vragen we ons af waarom automobilisten sterke drank in tankstations moeten kunnen kopen? CD&V pleit om deze redenen voor een verbod op de verkoop van sterke drank tussen 22u00 en 07u00 in nachtwinkels, tankstations en verkooppunten langs autosnelwegen. Onze buurlanden Nederland, Frankrijk en Duitsland gingen ons reeds voor.

Verder stellen we ook een verbod op de verkoop van alcoholhoudende dranken in automaten voor. â€œWe stellen vast dat dergelijke automaten niet enkel bier, maar ook alcoholpops en sterke dranken aanbieden. Bovendien staan deze automaten strategisch opgesteld in de buurt van scholen, supermarkten en stations, plekken waar veel jongeren samentroepen.”, zegt Muylle. Sinds 2009 moeten deze automaten voorzien zijn van een identiteitskaartlezer. Maar wat blijkt? Bij 1.125 controles was 10 % niet uitgerust met zo’n lezer. Als de lezer wel aanwezig was, werd die vaak uitgeschakeld. Muylle: â€œSinds 1983 is de verkoop van sterke drank onder de 18 jaar verboden. Maar wat baat deze wetgeving als je in veel van die automaten zelfs als 12-jarige bier of sterke drank kan kopen?”.

De twee bovenstaande maatregelen zorgen ervoor dat mensen minder snel aangezet worden tot ‘geheim en impulsief’ drinkgedrag. â€œIs het niet beter dat als men besluit iets te drinken, dit beter gebeurt op café, op restaurant of op een fuif, waar toch nog een vorm van sociale controle is?”, vraagt Muylle zich af.

2. Minderjarigen niet blootstellen aan reclame voor alcohol

In België is de controle van reclame en marketing met betrekking tot alcohol aangewezen op een zelfregulerende gedragscode van de sector. Deze convenant is gestoeld op een aantal lovenswaardige principes: zo mag reclame voor alcohol bijvoorbeeld niet gericht zijn op minderjarigen en is dergelijke reclame verboden vijf minuten voor en na een uitzending gericht op jongeren. Deze bepaling wordt door de Jury voor Ethische Praktijken (JEP) restrictief geïnterpreteerd.  Zo mag er bijvoorbeeld wél reclame gemaakt worden voor en na programma’s die een ‘breed publiek’ aanspreken, zoals The Voice of K3: De droom gaat verder. Nochtans trekken deze programma’s ook heel wat minderjarigen aan.

Daarenboven zijn de huidige mogelijkheden om inbreuken op de convenant aan te pakken ruim onvoldoende en niet efficiënt. â€œCD&V wil daarom de bestaande convenant, afgesloten in 2012 tussen de sector, consumentenorganisaties en de overheid, wettelijk verankeren en een sanctiemechanisme voorzien.”, zegt Muylle.

3. Noodzakelijke stappen voor een betere medische omkadering en behandeling

Wist u dat er in 2013 op 126.566 psychiatrische opnames maar liefst 19 % of een goede 24.000 alcohol-gerelateerde stoornissen als hoofddiagnose werden vastgesteld? Bij de andere opnames is er nog eens 6 % die ‘stoornis gebonden aan alcohol’ als nevendiagnose vaststellen. Het actieplan bepleit daarom de snelle erkenning van de klinische psychologie en psychotherapie als behandelingsmethode (ook gekend als de wet-Muylle).“Deze snelle erkenning is noodzakelijk zodat patiënten weten bij wie ze in vertrouwen terecht kunnen voor een behandeling.”, verduidelijkt Muylle. Verder zijn er ook stappen voorwaarts nodig op het vlak van medische screening. â€œWist u dat maar 1 op 12 mensen hulp zoekt? En als een alcoholverslaafde die hulp dan uiteindelijk toch zoekt, daar gemiddeld 18 (!) jaar mee  wacht? We zijn er van overtuigd dat een nieuw eerstelijnsgezondheidsberoep zoals psychologisch (alcohol)consulent een grote meerwaarde kan betekenen in het kader van een vroegtijdige detectie.”, vindt Muylle. Tot slot pleit CD&V er ook voor om behandelingssessies voor problematisch alcoholgebruik te laten terugbetalen. â€œWat kan bij de tabakoloog, moet toch ook kunnen voor een behandeling bij de “alcoholoog”  of de arts/psycholoog gespecialiseerd in alcoholverslaving?”, werpt Muylle hoopvol op. â€œWe willen dat de financiële drempel om professionele hulp te zoeken naar beneden gaat. We hopen alleszins dat we door deze globale aanpak heel wat van deze mensen van hun verslaving kunnen bevrijden.”.

Meer middelen, meer controleurs

Tot slot roept het CD&V-Kamerlid Nathalie Muylle de federale regering op om meer middelen voor controle – en dus ook meer mensen in het veld – in te zetten. De controlediensten leveren schitterend werk, maar botsen in de praktijk op de grenzen van een te beperkte bezetting. Momenteel zijn er 21 controleurs aan het werk over gans België, bevoegd voor zowel tabak als alcohol. Het gaat om 12 Nederlandstalige en 9 Franstalige controleurs. Daarbij komt nog dat ze vaak in hun functioneren worden beperkt, simpelweg omdat veel café- en nachtwinkeluitbaters hen al kennen en er bijgevolg (snel en ruim) geklikt wordt. â€œDe laatste jaren werden het aantal controles opgetrokken van 4.000 naar 5.000. Maar met een stabiel inbreukpercentage van 10 %, kan je gerust concluderen dat een échte gedragsverandering bij alcoholverkopers pas zichtbaar zal worden na strengere wetgeving én een verhoogd aantal controles.”, besluit Muylle. 

Klik hier om het wetsvoorstel van Nathalie Muylle & Els Van Hoof te lezen

Klik hieronder om het radiointerview op Radio1 te beluisteren