Klimaatswitch #VANRSL

Roeselare scoort bijlange niet slecht wat groene energie betreft. 13,6 procent van alle gebruikte warmte in Roeselare is groene warmte, terwijl het gemiddelde in Vlaanderen op 4,7 procent ligt. In Vlaanderen is gemiddeld 10,5 procent van alle stroom die we gebruiken groene stroom, in Roeselare is dat 15,4 procent. Cijfers om trots op te zijn, maar daar stopt het niet voor het stadsbestuur.

Met Klimaatswitch #VANRSL, een klimaatplan dat iedere Roeselarenaar wil betrekken, zet het stadsbestuur een nieuwe stap. Deuren van de winkels dicht, fietsen waar de lucht gezonder is, groepsaankopen voor isolatie... De stad Roeselare heeft een hele resem actiepunten opgelijst in het kader van De Klimaatswitch #VANRSL.

Roeselare ondertekende het Burgemeestersconvenant voor de eerste keer in 2012. Er werden toen meerdere acties opgezet en onderzocht. In 2017 kreeg dit convenant een doorstart in het Burgemeestersconvenant voor Klimaat en Energie. Vanaf nu is er ook aandacht voor de gevolgen van de klimaatverandering. Het Burgemeestersconvenant rust op drie pijlers:

• verminderen van energieverbruik
• meer duurzame energie
• aanpassen aan de gevolgen van de klimaatverandering

In dit klimaatplan is er vooral aandacht voor de eerste twee aspecten. Volgend jaar starten we een studieopdracht voor de laatste pijler (adaptatie). Om het klimaatplan tot een goed einde te brengen, volgen we een goed uitgetekend proces.

Roeselare: nu al een stad van groene stroom en groene warmte

Veel Roeselaarse bedrijven, burgers en instellingen produceren nu al groene stroom en warmte. Door die inspanningen scoren we beter dan de gemiddelde Vlaamse gemeente. Roeselare staat dan ook aan de top in Vlaanderen op het vlak van groene warmte, zonnepanelen en energie uit afval. Als bescheiden Roeselarenaars spreken we dit evenwel niet altijd even graag uit. Bijna de helft van alle CO2-uitstoot in Roeselare komt uit aardgas en stookolie. Elk jaar betalen alle Roeselaarse aardgasklanten 36 miljoen euro enkel en alleen aan aardgas. 36 miljoen euro exclusief taksen of belastingen. Geld dat allemaal naar het buitenland vloeit. De verwarming van gebouwen proberen we daarom onder andere met het warmtenet aan te pakken.

1. ROESELARE SCHRIJFT EEN KLIMAATPLAN

Roeselare draait het 180°

Stad Roeselare schrijft een klimaatplan. Met de nieuwe 180° #VANRSL-campagne wil de stad iedere Roeselarenaar betrekken bij het ontwerp van het klimaatplan en dus mee invulling geven aan een klimaatvriendelijke stad. Een stad die vriendelijker is voor de luchtwegen, groener, veiliger, met meer aangename plaatsen, de kelders droog houdt, het hoofd koel, ondernemingskansen realiseert, enz. Een stad met een hoge levenskwaliteit, klaar voor de toekomstige uitdagingen en met een positieve impact op het klimaat.

Steden draaien overuren in de aanpak van de klimaatverandering

Steden zijn meer en meer een aanjager van concrete duurzame klimaatoplossingen. Binnen de stad is het immers makkelijker praten in een gemeenschappelijke taal. We hebben het over dezelfde soort mobiliteit, hetzelfde economische en stedelijke weefsel, hetzelfde culturele aanbod, enz. In die herkenbare context vinden stadsbestuur, burgers, ondernemers, enz. elkaar sneller met creatieve oplossingen.

2. EEN KLIMAATPLAN REALISEER JE NIET ALLEEN

Burgers, bedrijven en verenigingen doen mee.

Willen we met het klimaatplan zoveel mogelijk aansluiting vinden bij de Roeselarenaar dan is het belangrijk om vanaf dag één samen te werken. De burger, de ondernemer, enz. speelt een cruciale rol in het welslagen van De Klimaatswitch #VANRSL. In dit klimaatplan moeten uiteindelijk concrete maatregelen komen te staan die breed gedragen worden en een leefomgeving beschrijven waar iedere Roeselarenaar in wil wonen. Die toekomstige maatregelen gaan we zoeken bij de mensen.

Burgers worden partners

De Roeselarenaar willen we online en offline betrekken b ij het schrijven van het klimaatplan. We willen aan iedereen de kans geven om zijn of haar ideeën mee te geven, oplossingen voor te stellen, vragen te stellen, uit te dagen, in dialoog te gaan, te inspireren, concrete voorbeelden te tonen en samen het hoofd te breken over goede oplossingen voor deze stad.

Probeer het 180°

We willen zoveel mogelijk mensen uit Roeselare betrekken. Op 9 november zitten we voor het eerst samen met de stadsmakers #VANRSL. Die hoeven geen klimaatdeskundige te zijn om deel te nemen. Heb je ideeën, goede oplossingen en wil je er zeker bij zijn? Vertel dan in enkele zinnen waarom je erbij wil zijn (klimaatswitch@roeselare.be).

• Via het online stadsplatform van De Klimaatswitch #VANRSL reiken we 7 wildcards uit. Hoe haal je een wildcard binnen? Iedereen kan zijn ideeën achterlaten op het platform www.klimaatswitch.be. De 7 ideeën met de meeste likes krijgen een wildcard om deel te nemen op 9 november. Via het platform kan je ons volgen en stellen we de burger regelmatig een nieuwe vraag. Wil je zelf een vraag stellen via het platform laat dit dan weten via www.klimaatswitch.be. De 7 ideeën met de meeste likes krijgen een wildcard om deel te nemen op 9 november. Via het platform kan je ons volgen en stellen we de burger regelmatig een nieuwe vraag. Wil je zelf een vraag stellen via het platform laat dit dan weten via klimaatswitch@roeselare.be.
  
  
  
• Wie niet kan wachten tot 9 november kan elke woensdag en vrijdag met zijn vragen en ideeën terecht in het Klimaathuis (Blekerijstraat 100). Op vrijdag ben je tussen 10u en 15u welkom in het Klimaatcafé #VANRSL en kan je in gesprek gaan met de aanwezige gasten. Wil je zelf een klimaatgesprek opstarten neem dan contact op via klimaatswitch@ roeselare.be. Op woensdag kan je in gesprek gaan met de medewerkers van de stad en in het Klimaathuis ontdekken hoe je minder energie kan verspillen. De deuren van het Klimaathuis staan open voor iedereen: voor wie sterk geïnteresseerd is in duurzaamheid en voor wie er weinig mee bezig is..

3. RSL STAAT NIET STIL: 15 PROJECTEN DIE AL LOPEN OF NU STARTEN

De uitwerking van het klimaatplan zal de stad een handvat geven om zich de komende jaren verder te ontwikkelen als een duurzame stad. Het klimaatplan zal de stad richting geven om de juiste acties te ondernemen. Ondertussen zit de stad niet stil en nemen we op korte termijn al acties die hiertoe bijdragen. Hieronder stellen we een reeks concrete maatregelen en acties voor. Ze gaan in op energiegebruik in gebouwen en woningen, de publieke ruimte, een duurzame voedselketen, sensibilisering van jongeren, en de samenwerking met inwoners.

1.Het Klimaathuis is open

Het Klimaathuis bevindt zich in de Blekerijstraat 100 en maakt deel uit van de Proeftuin ‘Straat van Morgen’. Het project wordt gesubsidieerd vanuit VLAIO – Agentschap voor Innoveren en Ondernemen. Het is een proeftuin met verschillende partners: Stad Roeselare, Deceuninck, Recticel, Buro II en Archi+I, Eandis, Vives Hogeschool, Welzijnshuis Roeselare, VZW Impact en West-Vlaamse Intercommunale. Het project wil zoveel mogelijk huizen in de straat in orde brengen voor een toekomst met aandacht voor het klimaat. Dat wil zeggen: huizen die goed geïsoleerd zijn en bewoners die op een juiste manier omgaan met energie. Het Klimaathuis is hier een prima voorbeeld van en wil mensen op weg helpen om zelf maatregelen te nemen met het oog op die toekomst.

Het klimaathuis is vrij toegankelijk voor iedere inwoner van Roeselare op woensdag van 10u tot 12u en van 13u tot 16u, of op ieder ander moment na afspraak met Lode Demey. Je krijgt een woordje uitleg over de energiezuinige toestellen en installaties die aanwezig zijn in het huis en je komt te weten welke energiezuinige verbouwingen werden uitgevoerd. Je kunt er ook terecht met vragen over alle acties die er in het kader van het klimaatplan worden georganiseerd.

2. Klimaatcafé #VANRSL

Vanaf 13 oktober ben je tussen 10u en 15u welkom in het Klimaatcafé #VANRSL. We zullen gasten uitnodigen, maar je kan ook zelf een klimaatgesprek organiseren of opstarten. Wil je meer info neem contact op via klimaatswitch@roeselare.be.

3. Klimaatswitch.be (actief vanaf 4 oktober)

Klimaatswitch.be is een stadsplatform opgezet in samenwerking met Citizenlab. De Roeselarenaar kan er zijn ideeën kwijt en het klimaattraject volgen. Met dit online stadsplatform willen we in interactie gaan met de burger, ideeën uitwisselen, vragen voorleggen, maatregelen aftoetsen.

4. Warmtenet Roeselare Scandinavië aan de Mandel.

Dankzij het warmtenet zijn de kamers in AZ Delta warm en komt er warm water uit de kraan in woonzorgcentra zoals Vincenthove en De Waterdam. Het warmtenet dekt een zesde van de warmtevraag van de Roeselaarse dienstensector.

Tegen 2020 kunnen we dankzij het warmtenet bijna 5% minder CO2 uitstoten. Anders gezegd: als we het warmtenet niet hadden, zouden we een honderd jaar oud bos nodig hebben dat dertig keer zo groot is als het Sterrebos in Roeselare om dezelfde CO2-uitstoot te compenseren.

Het warmtenet zorgt ook voor investeringen en jobs in de lokale economie. Voor de warmte die MIROM nu al levert, zouden we voor bijna anderhalf miljoen euro aan aardgas moeten aankopen. Dat is geld dat naar het buitenland zou verdwijnen, maar dat we nu investeren in lokale energiebronnen en het energienetwerk in de stad.

5. Project meetfietsen centrum (oktober 2017)

In samenwerking met het Vlaams Instituut voor Technologisch Onderzoek en vrijwilligers brengen we de blootstelling van fietsers aan luchtvervuiling in kaart met AirQmap. AirQmap is een platform dat via luchtkwaliteitsmetingen een gedetailleerde weergave biedt van de luchtkwaliteit op straatniveau.

We zoeken met vrijwilligers alternatieve gezonde routes voor de fietser. Met een mobiel toestel voeren ze met de fiets of te voet de metingen uit. Met de metingen willen we nagaan waar de fietser het minst blootgesteld wordt aan autoverkeer en waar dat wel nog zo is. Doe mee! Wil je mee fietsen en meten? Mail ons je gegevens via klimaatswitch@roeselare.be.

6. Elektrische laadpalen (september 2017)

In samenwerking met Eandis staan sinds juni 2012 twee publieke laadpalen in Roeselare. Vandaag zien we dat deze meer en meer gebruikt worden. Op voorstel van Vlaams minister van Energie Tommelein, keurde de Vlaamse regering de uitrol van de elektrische laadinfrastructuur goed op 13 april 2016, in uitvoering van de Europese ‘Clean Power For Transport’-richtlijn. Vanaf 18 september zijn er hierdoor zes nieuwe laadpalen in gebruik in het centrum en de deelgemeenten. Ook in de twee grote centrumparkings De Munt en de Wallenparking kan je sinds die datum je elektrische wagen opladen. De komende drie jaar komen er in Roeselare nog 17 laadpalen bij, telkens met twee stopcontacten. De stad investeert 17.000 euro voor de noodzakelijke signalisatie.

Meer informatie : https://www.eandis.be/nl/klant/duurzame-mobiliteit/laadpalen/over-opladen www.milieuvriendelijkevoertuigen.be https://www.plugsurfing.com/vlaanderen

7. Klimaatscholen (schooljaar 2017-2018)

Het klimaatplan is een ‘toekomstoefening’. De ideeën van ‘de toekomst’ van Roeselare mogen dan ook niet ontbreken. Welke toekomst hebben de jongeren in petto voor Roeselare? Welke maatregelen zien zij werken in Roeselare? Welke ingrepen zien zij om de klimaatimpact van de stad te verminderen? Daarom willen we de scholen uitdagen om dit schooljaar ideeën uit te werken. Maar we willen het niet bij de theorie houden. We willen de voorstellen ook in de praktijk brengen. Momenteel werken we een oplossing uit om de beste ideeën ook echt te realiseren. Dat betekent echter niet dat de Roeselaarse scholen vandaag nog niets doen om hun klimaatimpact te verkleinen en duurzamer te werken. Met Project W willen De Vlieger, De Plataan, De Bonte Specht en MPI Sterrebos samen met de Stad Roeselare en andere partners het gebruik van direct en ook indirect water verminderen.

8. Restorestjes (november 2017)

Het ‘restorestje’, de kliekjesdoos of overschotdoos is de nieuwe ‘doggy bag’. Is je bord niet leeg? Dan kan je met de overschotdoos je maaltijd mee naar huis nemen uit alle deelnemende zaken. Dankzij de overschotdoos belandt er minder voedsel in de vuilnisbak, kan je langer nagenieten van de maaltijd en help je de klimaatimpact van de stad verkleinen. Voedselverspilling zet het milieu en het klimaat immers onnodig onder druk. De klimaatimpact van het voedsel dat we weggooien, komt voor Vlaanderen neer op een uitstoot van 678.000 ton CO2 per jaar en € 325 per gezin per jaar (bron: www.voedselverlies.be)

9. Groepsaankoop dak- en spouwmuurisolatie i.s.m. Test-Aankoop (persmoment op 10 oktober 2017)

Tijdens het najaar van 2017 organiseert Stad Roeselare samen met Test-Aankoop een groepsaankoop voor dak- en spouwmuurisolatie. Bij een eerdere groepsaankoop hebben wij gemerkt dat een volle zolder vaak een struikelblok is om die te isoleren. Nudging kan hierbij een oplossing te zijn. Deze manier van werken werd gehanteerd in het Verenigd Koninkrijk. Subsidies voor dakisolatie werden afgeschaft en vervangen door subsidies om zolders op te ruimen. Deze nudging bleek zeer succesvol om tot isoleren over te gaan en willen wij ook toepassen in ons project. Tijdens de communicatie over de groepsaankoop maakt de Stad Roeselare duidelijk aan zijn burgers dat ze hulp kunnen krijgen bij het leegmaken van hun zolders. Hiervoor werken wij samen met partners in de stad.

10. LED’s Save The Planet (november en december 2017)

Ledverlichting verbruikt 60% à 90% minder energie. Dat zien gezinnen op hun energiefactuur en het heeft een positieve impact op de klimaatresultaten van de stad. Kwetsbare gezinnen hebben echter vaak niet de middelen om ledverlichting aan te kopen. Daarom organiseren we in november samen met nog andere steden en gemeenten een actie waarbij je bij elke aangekochte ledlamp één lamp wegschenkt. Via deze samenwerking willen we energiezuinige technologie ook bereikbaar maken voor kwetsbare gezinnen.

11. Winkeldeuren (December 2017)

Vaak staan winkeldeuren tijdens de winter wijd open, uit vrees dat klanten voorbijlopen. Dat blijkt niet te kloppen. Onderzoek en cameratellingen uitgevoerd door Eandis, Haystack International, het Vlaamse Energieagentschap en Stad Antwerpen hebben aangetoond dat er geen enkel verschil is. Shoppers laten zich niet tegenhouden door een winkeldeur. Bovendien doen gesloten deuren de energiefactuur van de winkeliers aanzienlijk dalen en verminderen we zo onze klimaatimpact.  

12. Zonnepanelen op stadsgebouwen (2018)

Als ondertekenaar van het Burgemeesterconvenant moet de stad ook zelf het goede voorbeeld geven. Hiervoor trekken we ook de kaart van zonnepanelen. De stad is eigenaar van grote daken. Daar willen we samen met de Roeselarenaar zoveel mogelijk zonnepanelen op krijgen. We bekijken hoe we hier met een burgercoöperatie rond kunnen samenwerken. De stad zal via een overheidsopdracht een geschikte partner zoeken om dit te realiseren op een van onze gebouwen.

13. City-zen Roadshow (februari en april 2018)

De City-zen Roadshow ontwerpt en demonstreert zero-energiesteden en -buurten. Het City-zen team zet de burger in het hart van dit ontwerpproces. Zo is het resultaat op maat van de buurt. Het resultaat is geen blauwdruk voor een nieuwe wijkontwikkeling, maar zal wel de mogelijkheden voor een klimaatvriendelijke 180° #VANRSL tonen. City-zen Roadshow is een samenwerking met de TU Delft. Roeselare is de enige stad in Vlaanderen waar de City-zen Roadshow zal neerstrijken. Andere steden zijn Amsterdam, Belfast, Izmir, Dubrovnik, Menorca, Sevilla en Klaipeda.

14. Hittekaart RSL (mei-juni 2018)

Steden krijgen in de zomer steeds meer te maken met oververhitting. De klimaatverandering zal dit nog versterken. Vooral ’s nachts blijft de warmte door het vele beton, asfalt en roofing hangen in de stad, veel meer dan op het platteland. Het stedelijk hitte-eilandeffect, zoals dit fenomeen genoemd wordt, is niet alleen onaangenaam tijdens een hittegolf, maar kan ook op andere momenten negatieve effecten hebben. Met de hittekaart willen we de warmste plekken van de stad precies lokaliseren om gericht oplossingen te realiseren. 

15. Europa in Roeselare (doorlopend)

Mensen keren in heel Europa terug naar de stad. Dat biedt kansen, maar tegelijk worden de Europese steden ook met gelijkaardige problemen geconfronteerd. De Stad Roeselare neemt daarom met Londen en Gdansk het initiatief om samen met de Europese Unie  stedelijke oplossingen te zoeken voor de energietransitie. De drie steden coördineren samen deze Europese werkgroep. Roeselare is daarmee de enige stad in Vlaanderen die een EU Urban Agenda werkgroep coördineert. Door samen deze uitdaging aan te gaan, willen we onze uitdagingen scherper benoemen, komen we tot betere oplossingen, kunnen we goede praktijken uitwerken, realiseren en delen.  De stad is sinds maart 2017 ook lid van Climate Alliance en houdt de vinger aan de pols binnen en buiten Vlaanderen om meer slagkracht te krijgen door samenwerking.

MEER DAN 15 ACTIES EN PROJECTEN Impact van klimaatplan blijft niet beperkt tot 1 plan: Mobiliteitsplan, bedrijventerreinen, waterbeheersingsplan, groenplan en ruimtelijke ontwikkelingen: 2017-2018 Het klimaatdenken en duurzame stadsontwikkeling is ook meegenomen in het bredere stadsbeleid. Het recent goedgekeurde mobiliteitsplan van de stad houdt rekening met duurzame vervoersmodi en verkeersbewegingen in en naar de stad. Bij grote ruimtelijke projecten wordt steeds het klimaateffect in het achterhoofd gehouden, zoals bij de inrichting van de nieuwe woonwijk Roobaertpark. Het aansluiten en mogelijk maken van het gebruik van het warmtenet dragen bij tot een meer energie-efficiënte stad. We bekijken momenteel hoe er meer duurzame energie kan ingezet worden op de bedrijventerreinen. Via het BISEPS-project onderzoeken we bijvoorbeeld ook energie-uitwisseling op bedrijventerreinen. En de stad finaliseert het groenplan om de stad op gerichte plekken te vergroenen en op die manier weerbaarder te maken voor de gevolgen van de klimaatopwarming. Ook de huidige uitrol van het waterbeheersingsplan draagt hiertoe bij.